Adigea

Hizkuntzak: adigera eta errusiera, biak dira ofizialak.
Biztanleak: 439.996 lagun (2010). Errusiarrak gehiengo dira (%66); jatorrizko biztanleak adige edo txerkesak dira, eta %23 dira beren errepublikan. Adige edo txerkesak talde bera dira (ikus Karatxai-Txerkesia).
Erlijioak: adige edo txerkesak musulmanak dira (sunitak, nagusiki).
Jakingarriak: Errusiako errepublika autonomoa da.
Transkripzioak: izen bereziak idazteko, ikus zirilikotik transkribatzeko taula.
 

AFGANISTAN

Hizkuntzak: daria (persieraren aldaera bat, %50) eta paxtunera (%35) dira ofizialak (alfabeto perso-arabiarrez idazten dira); uzbekera eta turkmenera (%11) eta beste 30 mintzaira inguru (%4; balutxera eta paxaiera nagusiki).
Biztanleak: 33,4 milioi (NBE, 2012). Paxtun (%42), tajik (%27), uzbeko (%9), hazara (%9), aimak (%4), turkmen (%3), balutx (%2) eta beste (%4).
Erlijioak: musulman sunita (%80), musulman xiita (%19), beste (%1).
Transkripzioak: izen bereziak idazteko, ikus alfabeto arabiarretik eta perso-arabiarretik transkribatzeko taula.
 

AFRIKA ERDIKO ERREPUBLIKA

Hizkuntzak: frantses (ofiziala), sango (hizkuntza nazionala, 400.000; 'lingua franca' gisa, 5 milioi lagunek erabiltzen dute Afrika Erdiko Errepublikan eta inguruko estatuetan), bayera, bandera, bakera, sarera eta beste hainbat.
Biztanleak: 4,6 milioi (NBE, 2012). Baya (%33), banda (%27), mandjia (%13), sara (%10), mboum (%7), m'baka (%4), yakoma (%4) eta beste (%2).
Erlijioak: sinesmen indigena (%35), katoliko (%25), protestante (%25), musulman (%15). Sinesmen animistek eragin handia dute kristauen artean.
 

Aingira

Hizkuntzak: ingelesa da ofiziala.
Biztanleak: 15.400 lagun (NBE, 2008). Beltz (%90,1), mulato (%4,6), zuri (%3,7) eta beste (%1,6).
Erlijioak: gehienak protestanteak dira. Horien artean, anglikano (%29), metodista (%23,9), beste protestante batzuk (%30,2). Katoliko (%5,7), zehaztugabe eta sinesgabe (%4,3), eta beste (%5,2).
Jakingarriak: Karibe itsasoko kolonia britainiarra.
 

Alania

Jakingarriak: Ikus Ipar Osetia-Alania.
 

ALBANIA

Hizkuntzak: albaniera (ofiziala), greziera, vlach, erromani, zenbait mintzaira eslaviar.
Biztanleak: 3,2 milioi (NBE, 2012). Albaniar (%95), greziar (%3), beste (%2; vlach, ijito, serbiar, bulgariar, mazedoniar). Greziarren inguruko datuetan, ez datoz bat Albaniako estatistika ofizialak eta greziar erakundeenak.
Erlijioak: erlijioaren gaineko estatistika fidagarririk ez dago, hainbat urtez mezkitak eta elizak ixteko agindua eman baitzuen gobernuak, eta erlijio jarduerak galarazi. Emango ditugun datuak gutxi gorabeherakoak dira: musulman (%70), ortodoxo albaniar (%20), katoliko (%10).
 

ALEMANIA

Hizkuntzak: aleman; sorabiera onartua da Kottbus eta Bautzen hirien barrutietan; danierak, frisierak (12.000) eta erromani hizkuntzak ere badute ezagutza ofiziala, eta babestuak daude.
Biztanleak: 82 milioi (NBE, 2012). Alemaniar (%91,5), turkiar (%2,4), kurdu (%0,5), beste (%6,1; serbiar, kroaziar, bosniar, italiar, errusiar, greziar, poloniar, espainiar, albaniar). Gutxiengo nazionalak izenekoak ere badira: daniar (50.000), frisiar (60.000), ijito (70.000), sorabiar (60.000).
Erlijioak: katoliko (%32,1), protestante luterano (%31,8), musulman (%4,5), sinesgabe eta beste (%31,5). 30.000 judu inguru bizi dira egun Alemanian (%0,1).
 

ALJERIA

Hizkuntzak: arabiera (%81, ofiziala); frantses (administrazio hizkuntza); amazigera (ofiziala eta nazionala) edo hizkuntza berbereak (%19; horien artean, kabilieraz mintzo dira 3 milioi lagun).
Biztanleak: 36,5 milioi (NBE, 2012). Arabiar (%70), amazig (%30; horien artean, tuareg nazioa).
Erlijioak: musulman sunita (ofiziala, %99), kristau eta judu (%1).
Transkripzioak: izen bereziak idazteko, ikus alfabeto arabiarretik eta perso-arabiarretik transkribatzeko taula.
 

Altai

Hizkuntzak: errusiera eta altaiera, biak dira ofizialak.
Biztanleak: 206.168 lagun (2010). Jatorrizko altaitarrak %30,6 dira beren errepublikan, eta %57 errusiarrak dira. Badira talde txikiago batzuk ere: kazakh (%5,97), telengit (%1,18), tubal (%0,76), ukrainar (%0,71).
Erlijioak: altaitarrak xamanismoaren jarraitzaile izan dira tradizioz, eta errusiarrak kristau ortodoxoak dira nagusiki. Azkenaldian, budismoa ere hedatu da.
Jakingarriak: lehen, Gorno Altai. Errusiako errepublika autonomoa da.
Transkripzioak: izen bereziak idazteko, ikus zirilikotik transkribatzeko taula.
 

AMERIKETAKO ESTATU BATUAK

Hizkuntzak: ez dago hizkuntza ofizialik maila federalean, baina ingelesak betetzen du 'de facto' funtzio hori, eta AEBetako Senatuak zuzenketa bat onartu zuen 2006an, ingelesa 'hizkuntza nazional' izendatzeko. Dozenaka hizkuntza indiar, gehienak desagertzeko zorian. 20.000 hiztunetik gora honako herri hauen hizkuntzek dituzte soilik: navajo (178.000), ojibwa (7.000 AEBetan eta 48.000 Kanadan) eta dakota (18.000 AEBetan eta 4.000 Kanadan). Inuit hizkuntza ere desagertzeko zorian dago AEBetan. Gaztelaniaz ere mintzatzen dira gutxiengo hispanoko asko (28,1 m.).
Biztanleak: 316 milioi (NBE, 2012). Zuri (%81,7), beltz (%12,9), asiar (%4,2), amerindiar (%1). AEBetako biztanle askok latinoamerikar jatorria dute (%17), baina ez dituzte talde etnikotzat hartzen.
Erlijioak: protestante (%54), katoliko (%25,9), judu (%1,4), musulman (%0,6), budista (%0,5), hindu (%0,4), beste (%0,7), sinesgabe (%15).
Menpeko herrialdeak: Puerto Rico, Birjina Uharte Amerikarrak (Karibe), Ipar Marianak, Guam, Samoa Estatubatuarra, Wake (Pazifikoa). Beste hainbat uharte eta atoloi ere badituzte AEBek beren mende, baina horietan ez da inor bizi (Faunaren Babes Sistema Nazionalaren zati dira): Baker uhartea, Howland uhartea, Jarvis uhartea, Johnston atoloia, Kingman Reef, Midway uhartea, Navassa uhartea, Palmyra atoloia.
 

ANDORRA

Hizkuntzak: katalan (ofiziala), gaztelania, frantses eta portuges.
Biztanleak: 79.300 lagun (NBE, 2011). Espainol (%43), andorratar (%33), portuges (%11), frantses (%7), beste (%6).
Erlijioak: katoliko.
Jakingarriak: Andorra Herrialde Katalanen parte da.
Transkripzioak: leku izenak idazteko, katalanezko erak erabiltzen ditugu.
 

ANGOLA

Hizkuntzak: portuges (ofiziala), bantu hizkuntzak eta Afrikako beste zenbait hizkuntza: umbundu, kimbundu, kongo, wechokwe, ganguelera...
Biztanleak: 20,2 milioi (NBE, 2012). Ovimbundu (%37), kimbundu (%25), bakongo (%13), mestizo (%2; afrikar-europar) eta beste (%22; chokwe, ganguela, nhaneca-humbe, herero, xindunga...).
Erlijioak: sinesmen tradizional (%47), katoliko (%38), protestante (%15).
Jakingarriak: zenbait talde independentista daude Kabindako probintzian, iparraldean; tartean FLEC izenekoa (Kabindako Barrendegia Askatzeko Frontea), eta talde hori zatitu ostean sortu zen beste bat, FLEC-FAC (Kabindako Barrendegia Askatzeko Frontea-Kabindako Indar Armatuak).
 

ANTIGUA ETA BARBUDA

Hizkuntzak: ingeles (ofiziala). Gehienek patois hitz egiten dute, ingelesa oinarrian duen kreolera. Bertako dialektoak ere badaude.
Biztanleak: 90.800 lagun (NBE, 2010). Beltz (%90 inguru), mestizo, britainiar, portugaldar, libanoar, siriar.
Erlijioak: protestante (%73,7; anglikano, moraviar, metodista, zazpigarren eguneko adbentista), katoliko (%10,8), Jehovaren lekuko (%1,2), rastafari (%0,8) eta beste (%13,5).
 

Antilla Holandarrak

Jakingarriak: Ikus Holandarren Antillak.
 

ARABIAR EMIRERRI BATUAK

Hizkuntzak: arabiera (ofiziala), ingeles, persiera, hindi, urdu.
Biztanleak: 8,1 milioi (NBE, 2012). Arabiar (%25, baina %12 soilik bertakoak), indopakistandar eta Asia hegoaldekoak (%45), irandar (%17) eta beste (%8; Asiako beste herrietakoak eta Afrikakoak).
Erlijioak: musulman (%96; horietarik %84 sunitak eta %16 xiitak), kristau, hinduista eta beste (%4).
Transkripzioak: izen bereziak idazteko, ikus alfabeto arabiarretik eta perso-arabiarretik transkribatzeko taula.
 

ARGENTINA

Hizkuntzak: gaztelania da ofiziala 'de facto'. Hainbat hizkuntza indiar, horietako asko desagertzeko zorian: kitxua, guaraniera (ofiziala 2004. urteaz geroztik Corrientes probintzian), aimara, maputxe (edo mapudungun), tobera, txiriguanoera, ona, pueltxe, tehueltxe, vilela, wichiera... Portuges (Brasilgo muga inguruan).
Biztanleak: 41 milioi (NBE, 2012). Zuri (%97), mestizo eta amerindiar (%3). Amerindiarren artean, hainbat herri daude, desagertzeko zorian asko: maputxe, tehueltxe, mbua, matako, kitxua, toba eta txiriguano...
Erlijioak: katoliko (%92), protestante (%2), judu (%2) eta beste (%2).
 

ARMENIA

Hizkuntzak: armeniera (ofiziala, %97,7), kurduera (%1), errusiera (%0,9), beste (%0,4).
Biztanleak: 3,1 milioi (NBE, 2012). Armeniar (%97,9), kurdu (%1,3), errusiar (%0,5), beste (%0,3; asiriar, georgiar, greziar, ukrainar).
Erlijioak: armeniar apostoliko (%94), bestelako kristau (%4), animista (%2).
Jakingarriak: Muga arazoak daude. 2023ra arte, Karabakh Garaia Azerbaijanen parte zen 'de iure', baina hango populazioa armeniarra zen, eta Armeniarekin bat egin nahi zuen (1991n, Azerbaijanek independentzia lortu zuen aldi berean, Karabakh Garaiko biztanleek ere independentzia aldarrikatu zuten). Armeniak okupatua zuen, eta, 'de facto', estatu independentea zen: Karabakh Garaiko Errepublika. 2023ko irailean, ordea, Azerbaijanek hura hartu zuen, eta, ondorioz, hango armeniarrek erbestera jo dute: herritarren %80k alde egin dute. Karabakh Garaiko Errepublika desegin egingo da 2024ko urtarrilaren 1ean. Stepanakert da Karabakh Garaiko hiriburua (azerbaijaneraz, Xankandi). Horrez gain, Armenia historikoaren zati bat Turkiak hartua du.
Transkripzioak: independentzia lortu zutenean (1991), zenbait hiriren izenak aldatu zituzten, eta guk era berria hobetsiko dugu. Armeniar alfabetoan idatzitako izenak euskaraz emateko, ikus beheko taula.
 

Aruba

Hizkuntzak: nederlandera (ofiziala). Herritar gehienek papiamento mintzaira erabiltzen dute (hizkuntza nazionala), hainbat hizkuntzaren eragina duen kreolera (portugesa du oinarri nagusi, eta nederlandera, gaztelania, ingeles elementu batzuk eta erro indigenak biltzen ditu). Gaztelania eta ingelesa ere entzuten dira.
Biztanleak: 109.000 lagun (NBE, 2012). Mestizo (%80; zurien eta Karibeko amerindiarren arteko nahasketa)
Erlijioak: katoliko (%82), protestante (%8), hindu, musulman, konfuzianista, judu.
Jakingarriak: Karibe itsasoko kolonia nederlandarra.
 

Ashmore eta Cartier uharteak

Jakingarriak: Australiaren menpeko uhartea, Indiako ozeanoan. Gaur egun, ez da inor bizi.
 

AUSTRALIA

Hizkuntzak: ez dago hizkuntza ofizialik, baina ingelesa da ‘de facto’ ofiziala (%79,1). Txinera (%2,1), italiera (%1,9), beste (%11,1), zehaztugabe (%5,8). Australian 200-300 hizkuntza aborigen zeuden, eta gehienak galdu egin dira. Egun 70 hizkuntzak jarraitzen dute bizirik, eta horietako asko ere desagertzear daude: oso gutxik izango dituzte mila hiztun baino gehiago (tiwi, kala lagaw ya, warlpiri...).
Biztanleak: 22,9 milioi (NBE, 2012). Zuri (%92), asiar (%7), aborigen eta beste (%1).
Erlijioak: katoliko (%26,4), anglikano (%20,5), bestelako kristau (%20,5), budista (%1,9), musulman (%1,5), beste (%1,2), zehaztugabe (%12,7), sinesgabe (%15,3).
Menpeko herrialdeak: Norfolk uhartea, Koral itsasoko uharteak, Lord Howe (Ozeania); Cocos uharteak (Keeling), Christmas uhartea, Ashmore eta Cartier uharteak (Indiako ozeanoa); Heard eta McDonald uharteak, Macquarie uhartea (Antartika).
 

AUSTRIA

Hizkuntzak: aleman (ofiziala estatu osoan); esloveniera (ofiziala Karintian); kroaziera eta hungariera (biak ofizialak Burgenlanden); txekiera.
Biztanleak: 8,4 milioi (NBE, 2012). Austriar (%98), kroaziar, esloveniar, turkiar, beste (hungariar, txekiar, eslovakiar...).
Erlijioak: katoliko (%78,4), protestante (%4,9), musulman (%2).
 

AZERBAIJAN

Hizkuntzak: azerbaijanera (ofiziala, %89), errusiera (%3), armeniera (%2), lezgiera eta beste zenbait (%6).
Biztanleak: 9,4 milioi (Munduko Bankua, 2012). Azeriar (%90), dagestandar (%2,2), errusiar (%1,8), armeniar (%1,5; ia guztiak Karabakh Garaiko lurraldean bizi dira), beste (%3,9; georgiar, kurdu, talish, tatar, tat, ukrainar).
Erlijioak: musulman (%93,4; horietatik %70 xiitak dira, eta %30 sunitak), errusiar ortodoxo (%2,5), armeniar apostoliko (%2,3).
Jakingarriak: Azerbaijan herrialde zatitua da: ia estatu independentearen tamainako zati bat Iranen mendean dago (Hegoaldeko Azerbaijan ere esaten zaio). Dagestango Errepublikako lezgin herriak ere Azerbaijan iparraldeko lezginen lurraldearekin bat egin nahi du. Bestalde, Azerbaijanek badu errepublika autonomo bat ere: Nakhitxevan. 2023ra arte, Karabakh Garaia Azerbaijanen parte zen 'de iure', baina hango populazioa armeniarra zen, eta Armeniarekin bat egin nahi zuen (1991n, Azerbaijanek independetzia lortu zuen garai berean, Karabakh Garaiko biztanleek ere independentzia aldarrikatu zuten). Armeniak okupatua zuen, eta, 'de facto', estatu independentea zen: Karabakh Garaiko Errepublika. 2023ko irailean, ordea, Azerbaijanek hura hartu zuen, eta, ondorioz, hango armeniarrek erbestera jo dute: herritarren %80k alde egin dute. Karabakh Garaiko Errepublika desegin egingo da 2024ko urtarrilaren 1ean.
Transkripzioak: independentzia lortu ondotik (1991), zenbait hiriri izena aldatu zieten. Lehen Kirovabad zena, adibidez, orain Ganca da. 1991n, alfabeto latinoa erabiltzen hasi ziren Azerbaijanen, baina zirilikoa ere aski zabaldurik zegoen oraindik. 2001ean, alfabeto latinorako bidea guztiz osatzeko agindu zuen Heidar Aliyev presidenteak.